ریشه دندان، متشکل از کانالی است که درون آن عروق خونی، عروق عصبی و بافت نرم دندان (پالپ) وجود دارد. امتداد این ریشه در زیر لثه قرار دارد و به واسطه رباط‌های پریودنتال، به استخوان‌های فک متصل می‌شود. برخی از دندان‌ها، یک ریشه و برخی دیگر ۲ یا ۳ ریشه دارند. قسمتی از بافت نرم دندان که با نام پالپ شناخته می‌شود، در زیر مینا و تاج دندان قرار داشته و پر از عروق خونی و عصبی است. چنانچه پوسیدگی سطح دندان عمیق شود و پالپ را آلوده کند، فرد دچار درد‌های شدیدی می‌شود که گاها کل فک را درگیر می‌کنند. برای درمان این مشکل، پالپ آسیب دیده را از دندان خارج کرده و به جای آن، دندان را با مواد مخصوصی پر می‌کنند. به این عمل، عصب کشی یا درمان کانال ریشه گفته می‌شود. در حین عصب کشی، اتصالات عروقی و عصبی دندان با فک قطع شده و اصطلاحا دندان دیگر زنده نیست و حسی نسبت به درد نخواهد داشت. با این حال، عملکرد دندان و دوام آن مثل سابق خواهد بود.

از آن جایی که عصب کشی کاری تخصصی است و شرایط دندان هر فرد با افراد دیگر متفاوت است، معمولا اتمام آن، بیش از یک جلسه طول می‌کشد. سطح پوسیدگی، تعداد کانال‌ها و ریشه‌های دندان، موقعیت دندان و… عواملی هستند که بر روی طول درمان تاثیر می‌گذارند. به طور معمول، هر جلسه عصب کشی بین ۳۰ الی ۹۰ دقیقه زمان لازم دارد.

با آسیب دیدن پالپ یا کانال ریشه دندان، برخی از علائم ظاهر می‌شوند. البته، احتمال اینکه این علائم به دلیل مشکلات سطحی و زودگذر باشند نیز وجود دارد. بهتر است پس از مشاهده علائم زیر، جهت بررسی و چکاپ، به دندان پزشک خود مراجعه نمایید:

• مشاهده تغییر رنگ، حفره و پوسیدگی‌های عمیق در دندان؛
• دردهای شدیدی که با جویدن غذا تشدید می‌شوند؛
• درد دندان در زمان خوردن نوشیدنی‌ها یا غذاهای گرم یا سرد؛
• ورم و التهاب لثه در اطراف دندان؛
• خورد شدن دندان که همراه با درد است؛
• تغییر رنگ لثه (تیره شدن) در اطراف دندانی که درد می‌کند؛
• آبسه و جوش اطراف دندان.

هر چه زودتر برای درمان عصب کشی مراجعه کنید، مراحل و زمان درمان شما کوتاه‌تر خواهد بود و سلامت دندان‌های دیگرتان نیز به خطر نمی‌افتد.

پس از عصب کشی دندان باید داروهایی که پزشک تجویز کرده است را طبق ساعت مصرف کنید. همچنین بهتر است بدانید که ممکن است تا چندین روز درد شدیدی داشته باشید. اما به تدریج و با گذشت زمان درد دندان کاهش پیدا کرده و پس از ۱۰ روز درد آن کاملاً از بین می‌رود. بنابراین در طول این مدت هیچ نگرانی نداشته باشید و از درمان‌های خانگی برای کاهش درد اجتناب کنید. بهتر است پس از عصب کشی درمان از خوردن غذاهای سفت و غذاهایی که به جویدن زیاد نیاز دارند اجتناب کنید تا به ریشه دندان آسیبی نرسد. برای جلوگیری از آلودگی و رعایت بهداشت دندان‌خا بهتر است دندان عصب کشی شده را به آرامی مسواک بزنید و از نخ دندان تا پایان دوره بهبودی کامل استفادت نکنید.